Yağma (Gasp) Suçu Nedir? (TCK 148-149) Gasp cezası ne kadar? Yağmada etkin pişmanlık var mı? Gasp nasıl ispatlanır?

Yağma (Gasp) Suçu Nedir? (TCK 148-149)

Yağma suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 148 ve 149. maddelerinde düzenlenen ve halk arasında gasp olarak bilinen, başkasına ait taşınabilir bir malın cebir veya tehdit yoluyla zorla alınmasını içeren ciddi bir suçtur. Yağma suçu, bir yandan mağdurun malvarlığına, diğer yandan da kişi özgürlüğüne ve vücut dokunulmazlığına yönelik bir saldırı oluşturur. Bu suç, failin mağdurun rızası dışında zor kullanarak veya tehdit ederek malını almasıyla meydana gelir. Hırsızlık ve yağma suçları, başkasına ait malı alma fiili bakımından ortak unsurlara sahiptir. Ancak yağma suçu, hırsızlık suçuna ek olarak cebir veya tehdit unsuru taşıdığı için çok daha ağır bir suçtur. Yağma suçu, yalnızca taşınabilir mallar üzerinde işlenebilir; gayrimenkuller yağma suçunun konusu olamaz. Yağma suçu, mağdurun malını geçici olarak bile kullanmayı amaçlasa, suç tamamlanmış sayılır.

Yağma Suçunun Unsurları ve Korunan Hukuki Değerler

Yağma suçunun temel unsuru, başkasına ait bir taşınır malın mağdurun rızası olmadan zorla alınmasıdır. Suçun işlenmesi için failin mağdura karşı cebir (zor kullanma) veya tehdit uygulaması gerekir. Malın geçici olarak kullanılması dahi yağma suçunun oluşmasına yeterlidir. Bu suç, mağdurun zilyetlik hakkını, yani mal üzerinde fiili hakimiyet kurma yetkisini ihlal eder. Aynı zamanda kişi özgürlüğü, vücut dokunulmazlığı ve mülkiyet hakkı gibi temel hukuki değerler de yağma suçu ile korunmaktadır. Yağma suçu, kişilere karşı işlenen suçlar arasında yer alır ve hem mağdurun malvarlığına hem de fiziksel ve ruhsal bütünlüğüne karşı işlenen bir saldırı olarak değerlendirilir.

Cebir ve Tehdit Kullanımı

Yağma suçunun en önemli ayırt edici özelliği, failin mağdurun malını almak için cebir veya tehdit kullanmasıdır. Tehdit, mağdurun gelecekte vücut bütünlüğüne, hayatına veya malvarlığına zarar verileceği korkusuyla bir eyleme zorlanmasıdır. Tehdit içeren ifadeler, mağdura fiziksel bir saldırı olmasa da ruhsal baskı yaparak iradesini kırmaya yöneliktir. Örneğin, bir kişinin "Cebindeki parayı ver, yoksa seni bıçaklarım" diyerek mağdurdan zorla para alması tehdit yoluyla işlenen yağma suçuna bir örnektir. Cebir ise mağdura fiziksel olarak zor kullanmayı ifade eder. Mağdurun direncinin kırılması için fiziksel güç uygulanması durumunda cebirden söz edilir. Örneğin, failin mağdura fiziksel şiddet uygulayarak çantasını alması cebir kullanılarak işlenen yağma suçunu oluşturur. Yağma suçunda cebir veya tehdidin mağdurun malını teslim etmesine neden olacak derecede etkili olması gerekir.

Basit ve Nitelikli Yağma Suçu

Yağma suçunun iki temel türü vardır: basit yağma suçu ve nitelikli yağma suçu. Basit yağma suçu, herhangi bir silah kullanılmadan, gündüz vakti ve yalnızca bir fail tarafından işlenen yağma suçudur. Örneğin, failin bir kişinin yolunu keserek cebindeki parayı zorla alması basit yağma suçunu oluşturur. Basit yağma suçunun cezası, 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir.

Nitelikli yağma suçu ise, suçun daha ağır koşullarda işlenmesi durumunda ortaya çıkar. Nitelikli yağma suçu, silah kullanılarak, gece vakti, birden fazla kişi tarafından, mağdurun evinde veya işyerinde, ya da mağdurun kendisini savunamayacak durumda olduğu hallerde işlenir. Örneğin, bir grubun gece vakti mağduru evinde bıçakla tehdit ederek eşyalarını zorla alması nitelikli yağma suçudur. Nitelikli yağma suçu için öngörülen ceza, 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasıdır. Nitelikli yağma suçunda birden fazla ağırlaştırıcı neden varsa, yargıç ceza oranını bu durumlara göre arttırabilir. Örneğin, birden fazla kişi tarafından gece vakti silahla işlenen bir yağma suçunda alt sınırdan ceza verilmez; daha ağır bir ceza uygulanır.

Yağma Suçunun Nitelikli Hallerine Örnekler

Nitelikli yağma suçu, suçun belirli ağırlaştırıcı koşullarda işlenmesiyle ortaya çıkar. Bunlar şunlardır:

• Silahla işlenen yağma: Suçun bıçak, silah veya başka bir tehlikeli aletle işlenmesi halinde suçun nitelikli hali söz konusudur. Silah, sopa, taş veya kalem gibi nesneler de tehlikeli silah olarak değerlendirilebilir.

• Gece vakti işlenen yağma: Gece vakti işlenen yağma suçları daha ağır cezaya tabidir, çünkü mağdurun gece saatlerinde kendisini savunması daha zor olabilir.

• Birden fazla kişi tarafından işlenmesi: Failin tek başına değil, bir veya daha fazla kişiyle birlikte suçu işlemesi halinde nitelikli yağma suçu oluşur.

• Kendini savunamayacak durumda olan kişiye karşı işlenmesi: Yaşlılar, çocuklar, hastalar gibi kendini savunma imkanı olmayan kişilere karşı işlenen yağma suçları daha ağır cezaya neden olur.

• Suç örgütü yararına işlenmesi: Bir suç örgütü yararına veya bu örgütün gücünden yararlanılarak işlenen yağma suçu nitelikli hal sayılır ve ceza artırılır.

Yağma Suçunda Teşebbüs

Yağma suçuna teşebbüs, failin suçun icrasına başlamasına rağmen suçu tamamlayamaması durumunda ortaya çıkar. Örneğin, bir failin mağduru tehdit ederek para istemesi ancak mağdurun parayı vermemesi ve failin yakalanması halinde, yağma suçuna teşebbüs etmiş olur. Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesine göre, yağma suçuna teşebbüs halinde ceza, dörtte bir ile dörtte üç oranında indirilir. Yağma suçunda malın alınması aşamasına geçilmediğinde, fail suçun icrasına başlamış olsa da teşebbüs hükümleri uygulanır ve ceza bu oranlarda azaltılır. Ancak, malın cebir veya tehdit yoluyla mağdurun elinden alınması halinde suç tamamlanmış sayılır ve teşebbüs hükümleri uygulanmaz.

Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağı Tahsil Amacıyla Yağma

Eğer fail, mağdurla arasındaki bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil etmek için cebir veya tehdit kullanırsa bu durumda yağma suçu değil, tehdit veya yaralama suçları gündeme gelir. Hukuki ilişkiden doğan bir alacağı tahsil etmek amacıyla yapılan tehdit veya zor kullanma, failin cezai sorumluluğunu hafifletir. Ancak, alacak miktarının aşılması veya haksız bir şekilde tehdit edilmesi halinde yağma suçunun hükümleri uygulanır.

Etkin Pişmanlık ve Ceza İndirimi

Yağma suçunda etkin pişmanlık, failin suç işlendikten sonra mağdurun zararını telafi etmesi durumunda cezadan indirim yapılmasını sağlar. Failin mağdurun zararını dava açılmadan önce karşılaması halinde ceza yarıya kadar indirilebilir. Eğer dava açıldıktan sonra ama hüküm verilmeden önce etkin pişmanlık gösterilirse ceza üçte bir oranında indirilebilir. Örneğin, silahlı yağma suçunu işleyen bir fail, mağdurun zararını karşılar ve pişmanlık gösterirse, 10 yıl hapis cezası yerine 5 yıl hapis cezası verilebilir. Ancak, bu ceza indirimi mahkemenin takdirine bağlıdır ve her olayda uygulanmayabilir.

Yağma Suçunun Zamanaşımı ve Şikayet Süresi

Yağma suçu, şikayete tabi bir suç değildir. Yani, mağdurun şikayeti olmasa bile devlet, suç işlendiğini öğrendiğinde resen soruşturma başlatmak zorundadır. Bu nedenle, mağdurun şikayetten vazgeçmesi yağma suçunun soruşturulmasını veya kovuşturulmasını engellemez. Yağma suçu için zamanaşımı süresi ise 15 yıldır. Bu süre içinde suçun yetkililere bildirilmemesi halinde dava zamanaşımına uğrar ve fail cezalandırılamaz.

Hırsızlık Suçunun Yağmaya Dönüşmesi

Hırsızlık suçu, failin mağdura cebir veya tehdit uygulaması halinde yağma suçuna dönüşebilir. Örneğin, bir fail mağdurun eşyasını çaldıktan sonra mağdurla karşılaşır ve eşyayı geri vermemek için tehdit veya cebir uygularsa, hırsızlık suçu yağmaya dönüşür. Ancak, hırsızlık suçunun işlenmesi tamamlandıktan ve mağdurun malını geri almak için cebir veya tehdit uygulanması halinde yağma suçu değil, tehdit veya yaralama suçu oluşur.

Birden Fazla Kişi Tarafından İşlenen Yağma Suçu

Yağma suçunun birden fazla kişi tarafından işlenmesi, mağdur üzerindeki baskı ve tehdidi artırdığı için ağırlaştırıcı bir niteliktir. Fail, tek başına değil, en az bir kişi ile birlikte hareket ederek suçu işlerse nitelikli yağma suçu meydana gelir. Bu durumda ceza daha ağırdır. Faillerin sayısının fazla olması, mağdurun direnme yeteneğini kırar ve bu da suçun daha kolay işlenmesine yol açar. Yargıtay kararlarına göre, mağdur birden fazla failin varlığını hissetmese dahi, eylem birden fazla kişi tarafından gerçekleştirilmişse bu nitelikli yağma sayılır.

Sonuç olarak, yağma suçu, kişisel özgürlük ve malvarlığı haklarını aynı anda ihlal eden bir suç olarak, Türk Ceza Kanunu’nda ağır cezalara tabi tutulmuştur. Yağma suçunun unsurları, cebir ve tehdidin varlığına dayanır ve suçun işlendiği koşullara göre ceza miktarları değişir. Suçun basit hali için 6 ila 10 yıl arası hapis cezası öngörülürken, nitelikli halleri için 10 ila 15 yıl hapis cezası uygulanır. Teşebbüs, etkin pişmanlık ve zamanaşımı gibi faktörler ceza miktarını etkileyebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Yağma ne demek? / Yağma suçunun konusu nedir?Türk Ceza Kanunu (TCK)’nda Yağma, tanım olarak “bir başkasının kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleşeceğinden ya da mal varlığı itibarı ile büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılmak” demektir.

Yağma ile Gasp suçu aynı şey mi?TCK’da yağma olarak tanımlanan suç, halk arasında gasp olarak bilinmektedir. Toplumumuzda ''gasp'' adı ile binilen yağma suçu, ceza hukukumuzda malvarlığına karşı işlenen suçlar bölümünde yer almaktadır.

Yağma suçu ağır ceza mı?Yağma suçunda görevli mahkeme 18 yaşından küçüklerin suçu işlemesi halinde çocuk ağır ceza, 18 yaşından büyüklerin suçu işlemesi halinde ağır ceza mahkemesidir.

Gasp nasıl ispatlanır?Suçların ispatının gerçekleştirilmemesi durumunda, sanık hakkında mahkeme tarafından beraat kararı verilebilir. Bu nedenle yağma suçunun ispatlanması zorunlu olacaktır. Bunun için güvenlik kameraları ve tanık gibi ispat yöntemleri kullanılabilir.

Yağma Suçu Ne Kadar? / Silahlı gasp kaç yıl? / Gasp cezası ne kadar? / Zorla gasp cezası nedir? / Nitelikli yağma kaç yıl? / Yağma suçunun cezası ne kadar? / 149. madde ne demek? / Yağma suçu kaçta kaç yatar?Basit haliyle gasp suçunun cezası TCK m. 148'de belirtildiği üzere 6 yıldan 10 yıla kadar; TCK m. 149'da düzenlenen nitelikli hallerde ise 10 yıldan 15 yıla kadar hapistir. Silahlı gasp da TCK m.149'da belirtilen nitelikli haller kapsamındadır.

Yağma suçu paraya çevrilir mi?Yağma suçunun cezası 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası olduğu için, yağma suçunun adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.

Yağmada etkin pişmanlık var mı? / Gasp suçunun ilk defa işlenmesi cezayı hafifletir mi? / Yağma Suçunda Etkin Pişmanlık Halinde Ceza İndirimiGasp suçunda suç işlendikten sonra fakat dava açılmadan önce etkin pişmanlıkta bulunulursa verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Dava açıldıktan sonra fakat hüküm verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulursa verilecek cezanın 1/3'üne kadarı indirilebilir.

Yağma suçu hafifletici neden?Yağmanın konusu olan malın değerinin azlığı cezayı hafifletici hal olarak düzenlenmiştir. Yağma suçunun konusunu oluşturan mal, para ve senedin değerinin az olması, suça tesir eden hafifletici sebep sayılarak failin cezasından üçte birden yarıya kadar indirim yapılabilecektir.

Yağma hangi suçlardan oluşur? / Hangi suçlar gaspa girer? / Gasp nasıl yapılır?Yağma (Gasp) suçu, tehdit, cebir kullanma ve hırsızlık suçlarının bir araya gelmesiyle oluşmuş bileşik bir suç olduğu için, fail yağmayı oluşturan bu suçlardan dolayı ayrıca cezalandırılamaz; sadece yağma suçundan cezalandırılır. Yani cebir, tehdit ve hırsızlık, yağma suçunun unsurunu oluşturmaktadır.

Yağma şikayete tabi midir? / Gasp uzlaşmaya tabi mi?Yağma, Türk Ceza Kanunu'nun 148 ve 149 maddesinde suç olarak düzenlenmiştir. Bahse konu suç ve suçun nitelikli hallerinin takibi şikayete bağlı değildir; bu nedenle, suça ilişkin resen takip söz konusudur. Gasp suçu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 253/1'inci maddesinde düzenlenen suçlardan biri değildir. Bu nedenle, uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.

Yağmaya teşebbüs nedir?Neticesi hareket ile bitişik bir suç olan yağma teşebbüse elverişli bir suçtur. Failin, cebir veya tehditle suçun icra hareketlerine başladıktan sonra elinde olmayan nedenlerle malı alamadığı hâllerde, yağma suçu teşebbüs derecesinde kalmış sayılır.

Yağma suçundan nasıl beraat edilir?Delil yetersizliği durumunda, yağma suçundan kişi beraat edebilir. Bu nedenle mağdurun suç hakkında çeşitli delilleri ortaya koyması gerekir. Eğer bu delillerde yetersizlik söz konusu ise, hâkim beraat kararı verebilir.