Usulsüz Tebligat Bozma Sebebi

Muhatabın tebligat anında adreste bulunmaması halinde, adresten geçici olarak ayrılma nedeni tebliğ tutanağına kaydedilmeli ve bu durumu bildiren kişiye imza attırılmalıdır. T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu

T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu' 2022/925 E. 2024/239 K. sayılı 15.05.2024 tarihli kararı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan bir tazminat davasıyla ilgili olup, davacının taşınmazına kamulaştırma yapılmaksızın el konulduğu iddiasına dayanıyor. Karar, tebligatın usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, kamulaştırma işleminin kesinleşip kesinleşmediği gibi önemli hukuki meseleleri ele almaktadır. Kararın içeriği ve sonuçları aşağıda incelenmiştir.

Kararın Genel İncelemesi

1. Dava Konusu: Davacı, İstanbul ili Başakşehir ilçesi İkitelli Köyü'nde bulunan taşınmazın kamulaştırılmadan el konulduğunu iddia ederek tazminat talebinde bulunmuştur. Ancak, davalı idare, taşınmazın kamulaştırıldığını ve bedelin bankaya yatırıldığını savunmuştur.

2. İlk Derece Mahkemesi Kararı: İlk derece mahkemesi, davacının iddialarını reddetmiştir. Mahkeme, kamulaştırma işleminin usulüne uygun yapıldığını, noter tebligatının davacının sekreterine yapıldığını ve davacının bu süreçten haberdar olduğunu belirlemiştir. Ayrıca, davacının hak düşürücü süre içinde dava açmadığı sonucuna varılmıştır.

3. Bölge Adliye Mahkemesi Kararı: Bölge Adliye Mahkemesi, davacının istinaf başvurusunu kısmen kabul etmiş ve ilk derece mahkemesinin kararını düzeltmekle birlikte davanın reddine karar vermiştir. Mahkeme, kamulaştırma işleminin usulüne uygun yapıldığını ve davacının bu işlemlerden haberdar olduğunu değerlendirmiştir.

4. Yargıtay 5. Hukuk Dairesi Kararı: Yargıtay, tebligatın usulüne uygun yapılmadığı ve kamulaştırma işleminin kesinleşmediği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi'nin kararını bozmuştur. Yargıtay, tebligatın muhatabın adreste bulunmama sebebi belirtilmeksizin yapılmasının Tebligat Kanunu'na aykırı olduğunu belirtmiştir.

5. Hukuk Genel Kurulu Kararı: Hukuk Genel Kurulu, Yargıtay 5. Hukuk Dairesi'nin bozma kararına uyarak, tebligatın usulsüz yapıldığı ve kesinleşmiş bir kamulaştırma işleminin bulunmadığı sonucuna varmıştır. Bu nedenle, direnme kararı bozulmuştur.

Hukuki Değerlendirme

Kamulaştırmasız El Atma: Kamulaştırmasız el atma, idarenin hukuka aykırı olarak bir taşınmaza el koyması durumunda malikin bu durumu önlemek veya tazminat talep etmek için açtığı davalardır. Bu davalarda, kamulaştırma işleminin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, bedelin ödenip ödenmediği ve tebligatın kanuna uygun yapılıp yapılmadığı gibi hususlar kritik önem taşır.

Tebligatın Usulsüzlüğü: Bu kararda, tebligatın usulsüzlüğü davanın kaderini belirleyen en önemli unsurdur. Tebligatın usulsüz yapılması, kamulaştırma işleminin geçerliliğini ortadan kaldırabilir ve davacının haklarını kullanabilmesine engel olabilir. Tebligat Kanunu'nun 17. ve 20. maddelerine aykırı tebligatlar geçersiz sayılabilir, bu da hak düşürücü sürenin başlamamasına neden olur.

Mülkiyet Hakkı ve Kamu Yararı: Anayasanın 35. maddesi mülkiyet hakkını düzenlemektedir. Mülkiyet hakkı, kamu yararı nedeniyle sınırlandırılabilir ancak bu sınırlama kanunla yapılmalıdır. Kanunsuz olarak mülkiyet hakkına el uzatılamaz.

Kamulaştırma İşleminin Kesinleşmesi: Kamulaştırma işleminin kesinleşebilmesi için, malik veya vekiline usulüne uygun tebligat yapılmalı ve kamulaştırma bedeli ödenmelidir. Bu işlemler eksik veya hatalı yapıldığında, kamulaştırma işlemi kesinleşmez ve malikin dava açma hakkı devam eder.

Sonuç

Bu karar, kamulaştırmasız el atma davalarında tebligat usulünün önemini vurgulamaktadır. Usulsüz tebligat, kamulaştırma işleminin kesinleşmesini engeller ve malike dava açma hakkı tanır. Mülkiyet hakkı, ancak kamu yararı ve kanunla sınırlandırılabilir. Bu nedenle, idarenin kamulaştırma işlemlerini yaparken Tebligat Kanunu'na ve Kamulaştırma Kanunu'na uygun hareket etmesi zorunludur.

Yargıtay Kararının Sonuçları:

1. Tebligat işlemleri dikkatle yapılmalı, muhatabın adreste bulunmama sebebi belirtilmelidir.

2. Usulüne uygun tebligat yapılmadan kamulaştırma işlemi geçerli kabul edilemez.

3. Kamulaştırmasız el atma davalarında maliklerin hakları korunmalı ve usulsüz işlemler mahkeme tarafından iptal edilmelidir.

Bu karar, tebligatın usulüne uygun yapılmasının kamulaştırma işlemlerinde ne kadar kritik olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur.

Usulsüz Tebligat Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Usulsüz Tebligat Nedir?

Usulsüz tebligat, Tebligat Kanunu ve ilgili yönetmeliklere uygun olmayan şekilde yapılan tebligattır. Örneğin, tebligatın muhatabın adresine ulaşmadan farklı bir kişiye yapılması, tebligatın belirtilen sürede yapılmaması veya tebligatın usulüne uygun olarak tamamlanmaması durumunda usulsüz tebligat söz konusu olabilir. Bu durumda muhatap, usulsüz tebligatı öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde şikayet yoluna başvurabilir. (Tebligat Kanunu m. 35)

Hangi Hallerde Usulsüz Tebligat Olur?

Usulsüz tebligat, tebligatın yapılacağı kişinin belirli bir adreste bulunmaması, tebligatın tebliğ edilmesi gereken kişi yerine başka birine yapılması, tebligatın süresinde yapılmaması gibi durumlarda meydana gelir. Tebligatın usulsüz olduğu haller, muhatabın bu tebligattan haberdar olmadığı sürece kanun yollarına başvurma süresinin işlememesi anlamına gelir. (Tebligat Kanunu m. 17)

Usulsüz Tebligat Nasıl Anlaşılır?

Usulsüz tebligat, tebligatın geçerli sayılabilmesi için gerekli yasal şartların yerine getirilmemesi durumunda anlaşılır. Örneğin, tebliğ işlemi esnasında muhatabın adreste bulunmaması veya tebligatın usulüne uygun olmayan bir kişiye yapılması gibi durumlar, tebligatın usulsüz olduğuna işaret eder. (Tebligat Kanunu m. 21)

Usulsüz Tebligat İlk İtiraz Mı?

Usulsüz tebligat işlemini öğrenen muhatap, bu durumu öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde yetkili icra mahkemesine başvurarak itirazda bulunabilir. Bu itiraz, tebliğin geçerli olup olmadığının tespitini sağlar. (Tebligat Kanunu m. 32)

Tebligat Kapıya Yapıştırma Kaç Gün?

Tebligat, muhatabın bulunamaması durumunda kapıya yapıştırılarak bırakılabilir. Bu durumda tebliğ, ilanen tebliğ sayılır ve ilan tarihinden itibaren 15 gün sonra yapılmış kabul edilir. (Tebligat Kanunu m. 21)

Muhtar Tebligatı Bildirmek Zorunda Mı?

Muhtar, kendisine teslim edilen tebligatı ilgili kişiye bildirmekle yükümlüdür. Bu durumda muhtar, tebligatın muhataba ulaştırılmasını sağlar, aksi durumda tebligat geçerli sayılmaz. (Tebligat Kanunu m. 20)

Tebligat Alınmazsa Nereye Gider?

Muhatabın tebligatı almaması durumunda, tebligat, muhatabın bağlı bulunduğu muhtarlığa bırakılır ve bu durum tebliğ belgesine işlenir. Tebligat, muhataba bildirilir ve tebligatın yapıldığı kabul edilir. (Tebligat Kanunu m. 32)

Usulsüz Tebligat Satışı Durdurur Mu?

Usulsüz tebligat, icra takibine dayalı olarak yapılan satış işlemlerini durdurabilir. Bu durumda, usulsüz tebligat yapıldığı gerekçesiyle mahkemeye başvurularak satışın iptali talep edilebilir. (İcra ve İflas Kanunu m. 134)

Usulsüz Tebligatı Kim İnceler?

Usulsüz tebligat iddiası, icra mahkemesi tarafından incelenir. Mahkeme, usulsüz tebligatın yapılıp yapılmadığını değerlendirir ve tebligatın usulüne uygun olup olmadığına karar verir. (Tebligat Kanunu m. 33)

Usulsüz Tebligat Kesin Karar Mı?

Usulsüz tebligat ile ilgili verilen kararlar genellikle kesindir. Ancak, kararın hatalı olduğu iddia ediliyorsa, üst mahkemeye itiraz veya temyiz yoluyla başvurulabilir. (Tebligat Kanunu m. 35)

Usulsüz Tebligat Bozma Sebebi Mi?

Usulsüz tebligat, mahkeme kararının bozulması için bir sebep olabilir. Eğer tebligat usulüne uygun yapılmamışsa, bu durum kararın bozulmasına yol açabilir. (Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 353)

Usulsüz Tebligat Resen İncelenir Mi?

Mahkeme, usulsüz tebligat iddiasını resen inceleyebilir. Tebligatın usulüne uygun olup olmadığını kendiliğinden değerlendirerek gerekli kararları alabilir. (Tebligat Kanunu m. 32)

Usulsüz Tebligat İcrayı Durdurur Mu?

Usulsüz tebligat, icra işlemlerini durdurabilir. Bu durumda, usulsüz tebligat yapıldığı gerekçesiyle mahkemeye başvurularak icra takibinin durdurulması talep edilebilir. (İcra ve İflas Kanunu m. 134)

İcra Dairesi Usulsüz Tebligatı Kendiliğinden Dikkate Alabilir Mi?

İcra dairesi, usulsüz tebligat iddiasını kendiliğinden dikkate alabilir. Ancak, genellikle bu tür durumlar mahkeme kararı gerektirir. (Tebligat Kanunu m. 32)

Usulsüz Tebligat Şikayet Süreye Tabi Mi?

Usulsüz tebligatın şikayet edilmesi süreye tabidir. Usulsüz tebligatın öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içinde şikayet yoluna başvurulmalıdır. (Tebligat Kanunu m. 35)

Tebligat Karşı Tarafa Ulaşmazsa Ne Olur?

Tebligat karşı tarafa ulaşmazsa, tebliğ işlemi geçersiz sayılır. Bu durumda yeni bir tebligat yapılması gerekir. Tebligatın usulüne uygun yapılmaması durumunda, tebligatın geçerliliği kabul edilmez. (Tebligat Kanunu m. 21)

Tebligat Adresinde Kimse Bulunamazsa Ne Olur?

Tebligat adresinde kimse bulunamazsa, tebligat kapıya yapıştırılarak ilanen tebliğ yapılır. Bu durumda tebliğ, ilan tarihinden itibaren 15 gün sonra yapılmış sayılır. (Tebligat Kanunu m. 21)

Evde Yokken Tebligat Gelirse Ne Olur?

Evde yokken gelen tebligat, adreste bulunan kişilere veya muhtara bırakılabilir. Bu durumda tebligatın muhataba ulaştırılması sağlanır. Eğer tebligat teslim alınmazsa, tebligat kapıya yapıştırılır ve ilanen tebliğ yapılmış sayılır. (Tebligat Kanunu m. 20)

Usulsüz Tebligat Nasıl İspat Edilir?

Usulsüz tebligat, tebligatın usulüne uygun yapılmadığını gösteren belgelerle ispat edilir. Örneğin, tebliğ belgesinde eksiklikler veya hatalar varsa, bu durum usulsüz tebligatın ispatı için kullanılabilir. (Tebligat Kanunu m. 32)

Usulsüz Tebligat Kamu Düzeninden Midir?

Usulsüz tebligat, kamu düzeninden sayılır ve mahkeme tarafından resen dikkate alınabilir. Tebligatın usulüne uygun yapılması, adil yargılama hakkının bir gereğidir. (Tebligat Kanunu m. 32)

Tebligatın Usulsüz Olduğu Hallerde Tebligat Ne Zaman Yapılmış Sayılır?

Tebligatın usulsüz olduğu hallerde, tebligatın muhatap tarafından öğrenildiği tarih esas alınır. Bu durumda, tebligatın geçerliliği için tebligatın yeniden yapılması gerekebilir. (Tebligat Kanunu m. 35)

Usulsüz Tebligatın Sonuçları Nelerdir?

Usulsüz tebligat, mahkeme kararlarının bozulmasına veya icra işlemlerinin durdurulmasına yol açabilir. Ayrıca, usulsüz tebligat nedeniyle muhatap mağduriyet yaşayabilir ve bu durumda tazminat talebinde bulunabilir.