Mühür Bozma (Mühür Fekki) Suçu Nedir? (TCK 203) Fatura ödendikten sonra mühür kırılabilir mi? Kaçak yapı mühürlendikten sonra ne olur?

Mühür Bozma (Mühür Fekki) Suçu Nedir? (TCK 203)

Mühür bozma suçu, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 203. maddesinde düzenlenmiş olup "kamu güvenine karşı suçlar" başlığı altında yer almaktadır. Bu suç, kasten işlenen suçlardan biridir ve bir nesnenin korunması veya muhafaza edilmesi amacıyla yetkili makamlarca konulan mührün kaldırılması veya konulma amacına aykırı hareket edilmesi suretiyle oluşur. Mühür fekki olarak da bilinen bu suç, en sık karşılaşılan hukuka aykırı fiillerden biridir.

Mühür bozma suçunun işlenmesi için failin suçu genel kast ile işlemesi yeterlidir. Yani suçun işlenmesi için failin amacı veya saikinin ne olduğu önemli değildir, yalnızca mührün bozulması ya da gayesine aykırı hareket edilmesi suçun oluşması için yeterlidir.

Mühür Bozma Suçunda Yetkili Makamın Emrine Aykırı Hareket

Mühür bozma suçunun oluşabilmesi için mühürleme işleminin kanun veya yetkili bir makamın emri doğrultusunda yapılması gereklidir. Mühürleme yetkisi, belediyeler, valilikler, kaymakamlıklar, sağlık müdürlükleri gibi pek çok kamu kurumuna kanunla verilmiştir. Yetkisiz bir makam tarafından yapılan mühürleme işlemi geçersizdir ve bu durumda mühür fekki suçu oluşmaz. Örneğin, belediye imar müdürlüğünün yemek üretim şirketini mühürlemesi kanuna aykırı olduğundan, bu mühürleme işlemi geçersiz sayılır ve mührün kaldırılması mühür bozma suçu olarak değerlendirilmez.

Dolayısıyla, yetkili olmayan bir makamın mühürleme yapması veya mühürleme işleminin kanunda belirtilen yetkilere dayanarak yapılmaması durumunda, mührü kaldırmak bu suçu oluşturmaz. Yetkisiz mühürleme işleminde mührü kaldıran fail mühür bozma suçu nedeniyle cezalandırılmaz.

Mühür

(Bozma) Suçu Nasıl İşlenir?

Mühür bozma suçu, iki temel fiil ile işlenebilir:

1. Mührün Kaldırılması: Yetkili makam tarafından konulan mührün herhangi bir şekilde kaldırılması durumunda suç oluşur. Mührün sökülmesi, yırtılması, bozulması veya yakılması gibi herhangi bir yöntemle kaldırılması yeterlidir. Mührün fiziksel olarak bozulması suçu oluşturur.

2. Mührün Konulma Amacına Aykırı Hareket Edilmesi: Mühür kaldırılmamış olsa bile mührün konulma amacına aykırı davranmak suç teşkil eder. Örneğin, bir inşaat projesi mühürlendikten sonra, müteahhit mühre dokunmadan inşaata devam ederse yine mühür bozma suçu oluşur. Çünkü bu durumda mühür inşaatın durdurulmasını sağlamak için konulmuştur, ve mührün amacına aykırı hareket edilmesi suç teşkil eder.

Mühür Bozma Suçunun Cezası (TCK 203)

Türk Ceza Kanunu'nun 203. maddesine göre mühür bozma suçu işleyen kişi, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılır. Bu durumda ya hapis cezası verilir ya da adli para cezasına hükmolunur, her iki ceza aynı anda verilemez. Hapis cezası, verildiğinde adli para cezasına çevrilemez, ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) veya cezanın ertelenmesi gibi seçenekler uygulanabilir.

Mühür Bozma Suçu ile İlgili Ceza İndirimi ve Erteleme Seçenekleri

Adli para cezası, hapis cezası yerine veya hapis cezası ile birlikte uygulanabilen bir yaptırımdır. Ancak, mühür bozma suçu için verilen hapis cezası, adli para cezasına çevrilemez.

• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): Bu uygulama, belirli bir denetim süresi içinde ceza kararının ortadan kalkması sonucunu doğurur. Mühür bozma suçu için HAGB kararı verilebilir.

• Cezanın Ertelenmesi: Mühür bozma suçu nedeniyle verilen hapis cezası ertelenebilir. Cezanın ertelenmesi, cezanın cezaevinde infaz edilmeden şartlı olarak ertelenmesi anlamına gelir.

Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma

Mühür bozma suçu şikayete tabi bir suç değildir. Bu nedenle, suçun işlenmesi durumunda savcılık tarafından re'sen soruşturma başlatılır. Suçun takibi, şikayete bağlı olmadığı için mağdurun şikayetinden vazgeçmesi ceza davasını düşürmez.

Dava zamanaşımı süresi ise, mühür bozma suçları için 8 yıldır. Yani suç işlendikten sonra 8 yıl içerisinde dava açılmamış veya dava açıldıktan sonra 8 yıl içerisinde sonuçlanmamışsa ceza davası düşer.

Uzlaşma ise suç isnadı altında bulunan kişi ile mağdur arasında bir anlaşma sağlanması durumudur. Ancak mühür bozma suçu uzlaşmaya tabi suçlar arasında yer almadığından, uzlaştırma yapılamaz.

Mühür Bozma Suçunun Unsurları

Mühür bozma suçu, kamu güvenine karşı işlenen suçlar arasında yer almakta olup, mührün kaldırılması veya konuluş amacına aykırı hareket edilmesiyle oluşur. Suçun oluşması için zarar veya somut bir tehlike doğmasına gerek yoktur; yalnızca mührün kaldırılması veya mührün konulma amacına aykırı davranılması suçun oluşması için yeterlidir.

Bu suçun işlenmesinde failin kastı önemlidir. Mühür bozma suçu yalnızca kasten işlenebilen bir suçtur. Failin, mührün yetkili bir merci tarafından konulduğunu, mührün korunması gereken bir nesneyi muhafaza amacı taşıdığını bilmesi ve bu hareketi bilinçli olarak gerçekleştirmesi gerekir. Bu durumda, failin amacının veya saikinin ne olduğu önemli değildir.

Yargıtay Kararları ve Uygulamalar

Mühür bozma suçu ile ilgili yargı kararları, suçun nasıl işlendiği ve hangi durumlarda suçun oluştuğuna dair önemli ipuçları verir. Yargıtay'ın verdiği bazı kararlarda, mühür bozma suçunun unsurları ve failin kastının nasıl tespit edileceğine dair önemli açıklamalar yapılmıştır.

Örneğin, Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun bir kararında, sanığın borcunu ödememesi nedeniyle elektriğinin kesildiği ve elektrik sayacının mühürlendiği bir olayda, sanığın bu mührü bozarak elektriği kullanmaya devam ettiği tespit edilmiştir. Sanığın mühürleme işleminden haberdar olduğu ve mührün konuluş amacına aykırı hareket ettiği sonucuna varılmıştır. Bu durumda, sanığın mühür bozma suçunun tüm unsurlarını taşıdığı ve bu nedenle cezalandırılması gerektiği kabul edilmiştir .

Mühür Fekki Suçunda Özelleştirme Uygulamaları

Yargıtay, elektrik dağıtım ve satışının özelleştirilmesiyle birlikte, mühür bozma suçuna ilişkin yeni bir yorum geliştirmiştir. Elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi sonrası özel şirketlerin kamu otoritesine dayalı mühürleme yetkisi olmadığına hükmedilmiştir. Bu bağlamda, özel şirketlerin yaptığı mühürleme işlemlerinin kamu güvenine karşı işlenen suçlar kapsamında değerlendirilemeyeceği belirtilmiştir.

Örneğin, bir olayda B Elektrik Dağıtım A.Ş. özelleştirilmiş bir kurum olduğu için sanığın elektrik sayacını açması mühür bozma suçu olarak değerlendirilememiştir .

Sonuç

Mühür bozma (fekki) suçu, kamu otoritesini koruma amacı güden önemli suç tiplerinden biridir. Bu suç, yetkili makamlar tarafından kanunlara dayanarak konulmuş mühürlerin kaldırılması veya konuluş amacına aykırı hareket edilmesiyle oluşur. Mühür bozma suçunun işlenmesi halinde, fail 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılır.

Suçun işlenmesi için failin kastı ve suçun unsurları dikkatle değerlendirilir. Özellikle mühürleme işlemlerinin yetkili bir makam tarafından yapılması gerektiği ve özel şirketlerin mühürleme işlemi yapmalarının bu suç kapsamında değerlendirilmeyeceği unutulmamalıdır. Yargıtay kararları, mühür bozma suçunun işlenişi ve cezalandırılma sürecine dair önemli açıklamalar sunar.

Sıkça Sorulan Sorular

Mühür bozmanın cezası nedir?Mühür bozma suçunun cezası, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıdır (TCK md. 203). Yani, fail hakkında ya hapis cezası ya da adli para cezası verilecektir. Her iki cezanın aynı anda verilmesi mümkün değildir.

Adli para cezası günlük ne kadar 2024?1 Haziran 2024 tarihinden itibaren işlenen suçlar bakımından adli para cezaları artırılmıştır; alt sınırı 20 TL yerine 100 TL, üst sınırı ise 100 TL yerine 500 TL. 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren işlenen suçlar bakımından ön ödeme miktarı artırılmıştır; bir gün karşılığı 30 TL yerine 100 TL olarak hesaplanacaktır.

Mühür bozma suçu nereye şikayet edilir?Mühür bozma suçu hakkında uzlaşma hükümleri uygulanamaz. Mühür bozma suçu nedeniyle açılan davalara da genel mahkeme olan Asliye Ceza Mahkemelerince bakılır.

TCK 43/1 maddesi cezası nedir?[1] TCK m.43'e göre, “(1) Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır.

Mühür nasıl kaldırılır?

1. Mührün Kaldırılması: Yetkili makamın veya kanunun emri gereği konulan mührün kaldırılması halinde mühür fekki suçu işlenmiş olur. Bu, mührün çıkarılması, yırtılması, bozulması veya yakılması gibi herhangi bir şekilde gerçekleştirilebilir.

Mühür vurulan iş yeri nasıl açılır?Kanuni koşulları yerine getirmek ve yetkili makamların izni ile tekrar açılabilir.

Hukukta mührü zaman nedir?Müruru zaman, zaman aşımı demektir. Yasaların kişilere vermiş olduğu hakların ve yükümlülüklerin kanunlar ile belirlenen sürenin aşılması ile bu hak ve yükümlülükler müruru zamana uğrar. Müruru zaman, kişilere tanınan hak ve yükümlülükleri değil dava açma hakkını ortadan kaldırır.

Doğalgaz mührü açılırsa cezası ne kadardır?Mühür bozma suçunun cezası 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılacaktır. Yargıtay, elektrik dağıtım ve satışının özelleştirilmesiyle birlikte, mühür bozma suçuna ilişkin yeni bir yorum geliştirmiştir. Elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi sonrası özel şirketlerin kamu otoritesine dayalı mühürleme yetkisi olmadığına hükmedilmiştir. Yargıtay oturmuş içtihatları uyarınca Özel şirketlerin yaptığı mühürleme işlemlerinin kamu güvenine karşı işlenen suçlar kapsamında değerlendirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Belediye mührü nasıl kaldırılır?Ruhsata aykırılık olan taşınmazda ise bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

Mühür kırma adli para cezası ne kadar?5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 203. Maddesi "Kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır."

Adli para cezası nedir?Adli para cezası, doğrudan hükümlüden tahsil edilir ve suçun mağduru veya zarar görenine değil, Devlet Hazinesine ödenir. Bu şekilde, suçun topluma verdiği zararın telafi edilmesi ve toplumun güvenliğinin sağlanması amaçlanır.

Elektrik sayacının mühürü kırılırsa cezası ne kadar?Mühür bozma suçunun cezası 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılacaktır. Ancak Yargıtay, elektrik dağıtım ve satışının özelleştirilmesiyle birlikte, mühür bozma suçuna ilişkin yeni bir yorum geliştirmiştir. Elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi sonrası özel şirketlerin kamu otoritesine dayalı mühürleme yetkisi olmadığına hükmedilmiştir. Yargıtay oturmuş içtihatları uyarınca Özel şirketlerin yaptığı mühürleme işlemlerinin kamu güvenine karşı işlenen suçlar kapsamında değerlendirilemeyeceği hüküm altına alındığından TCK 203 uygulanmayacaktır fiili işleyen kişi için.

TCK 61/1 maddesi nedir?“1- İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz.

Adli para cezası nereye ödenir?Adli para cezası bir yaptırım türüdür. Suç oluşturan eylemin işlenmesi halinde yaptırım olarak sanığa adli para cezası verilebilir. Ödenecek olan miktar, suç nedeniyle mağdur olan kişiye değil, devlet hazinesine ödenmektedir.

Mühür fekki ne anlama gelir?Mührün kaldırılması; mührün üzerine konulduğu eşyadan ayrılması, kırılması, koparılması, sökülmesi anlamına gelmektedir. Diğer bir ifadeyle mührün veya bunu tutan ip ya da telin kopartılması, sökülmesi, kırılması suretiyle maddi varlığının ortadan kaldırılmasıdır.

Hukukta mühürleme nedir?Mühürleme işlemi ise şeyin kamu gücü tarafından saklanması veya varlığının aynen korunması amacını gösteren herhangi bir maddi işaretle eylemli olarak yapılmasıdır. Dolayısıyla mühür, madenden, kurşundan, balmumundan hatta mühürleme olduğu açıkça anlaşılan bir kâğıttan dahi oluşabilir.

Fatura ödendikten sonra mühür kırılabilir mi?Usul veya yasaya uygun hareket etmek gerekmekte olup, ilgili kurumdan mührü kaldırabileceğinize dair yazı alarak eylemi yapmakta fayda olacaktır. Netekim Yargıtay, elektrik dağıtım ve satışının özelleştirilmesiyle birlikte, mühür bozma suçuna ilişkin yeni bir yorum geliştirmiştir. Elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi sonrası özel şirketlerin kamu otoritesine dayalı mühürleme yetkisi olmadığına hükmedilmiştir. Yargıtay oturmuş içtihatları uyarınca Özel şirketlerin yaptığı mühürleme işlemlerinin kamu güvenine karşı işlenen suçlar kapsamında değerlendirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu sonuç uyarınca Özel bir şirket faturası ödemişseniz TCK 203 uygulanmayacaktır hakkınızda.

Kaçak yapı mühürlendikten sonra ne olur?Ruhsat ve eklerine aykırılık durumunu tespit edebilecek fen adamının mühürleme heyetinde olması gerekir. Yapı mühürlendikten sonra herhangi bir nedenle inşaata devam olunması halinde, sağlam bırakılsa bile mühür sökülmüş sayılır. TCK 203 kapsamında yasal işlem yapılır.

Mühür kaybolursa ne olur?KAYBETME: Madde 13 –(Değişik: 27/9/2004-2004/7928 K.) Mühür veya mühür beratı ya da ikisi birden kaybedildiğinde durum 3 üncü maddede belirtilen merci tarafından usulüne uygun olarak Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne bildirilir.

Mühür bozma sicile işler mi?Mühür bozma cezası adli sicil kaydına işlenir. Cezanın infazından sonra bunun sicilden silinmesi için başvuru yapma hakkı mevcut olup. Yasada öngörülen süreler geçtikten sonra ilgili bu hakkını kullanabilir.