Satış Suretiyle Pay Temliki:Trampa Yolu İle Pay Ediniminin Muvazaalı Olduğu - Önalım Hakkının Var Olduğunun Kabul Edilmesi Gereği

Satış Suretiyle Pay Temliki: Trampa Yolu ile Pay Ediniminin Muvazaalı Olduğu ve Önalım Hakkı

Trampa Yolu ile Pay Ediniminin Muvazaalı Olduğu ve Önalım Hakkının Kabul Edilmesi Gereği

T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas No: 2013/6-109Karar No: 2013/1476Karar Tarihi: 23.10.2013

Önalım Davası: Trampa Yoluyla Pay Edinimi ve Muvazaa İddiası

Özet: Somut olayda, davalı A. tarafından taşınmazda trampa yolu ile yapılan pay edinimi muvazaalıdır. Gerçekte satış işlemiyle pay edinilmiş ve bu nedenle davacı tarafın önalım hakkının var olduğu kabul edilmelidir.

Yargıtay Kararının Özeti: Uyuşmazlık, önalım hakkına konu edilen payın iptali ve davacı adına tesciline ilişkindir. Davacı, dava dilekçesinde, taşınmazdaki paydaşlardan birinin trampa yoluyla taşınmazdaki payını davalıya devrettiğini, fakat bu işlemin muvazaalı olduğunu, aslında gerçekte bir satış işlemi yapıldığını belirtmiştir. Bu durumda davacının önalım hakkı bulunduğunu belirterek, davalı adına kayıtlı payın iptalini ve kendisi adına tescilini talep etmiştir.

Davalı vekili, işlemin muvazaalı olmadığını, payın trampa yolu ile edinildiğini ve bu işlemin kötü niyetle yapıldığını belirterek davanın reddini istemiştir. Ancak, taşınmazların değeri ve diğer delillerin değerlendirilmesi sonucunda mahkeme, gerçekte bir satış işlemi yapıldığını ve davacının önalım hakkının bulunduğunu kabul etmiştir.

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 732. maddesi uyarınca, önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü şahsa satılması durumunda diğer paydaşa o payı öncelikle satın alma hakkını verir. Bu hak, payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.

Sonuç: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile yerel mahkeme kararının onanmasına oyçokluğuyla karar verilmiştir.

Satış Suretiyle Pay Temliki Nedir ve Nasıl Yapılır?

Pay Temliki Kavramı ve İşlemi

Pay temliki, bir hak sahibinin payını bedel karşılığında ya da bedelsiz olarak başka bir kişiye devretmesidir. Bu işlem, miras payının devri veya bir taşınmaz üzerindeki payın el birliğine sahip mirasçılardan biri tarafından devredilmesi şeklinde olabilir. Pay temliki, miras, sözleşme veya kanun sonucunda gerçekleştirilebilir. Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 677. maddesinde miras payının devri sözleşmesi düzenlenmiştir.

Pay Temliki Süreci

• Miras Payının Devri: Miras payının devri, iştirak hali bozulmadan yapılmalıdır. Miras sahibi, payını mirasçı olmayan kişilere devredemez.

• Tapuda Tescil: Miras payının devri için tapu sicilinde tescil edilmesi gerekmektedir. Pay sahibi, payını adi yazılı şekilde de devredebilir; ancak imzaların teyit edilmesi gereklidir.

• Hukuki Niteliği: Miras payının devri sözleşmesi, ayni hak niteliğinde bulunmaz; borçlandırıcı ve şahsi hak niteliğinde olduğu kabul edilmektedir.

Pay Temliki Belgeleri ve Uygulama

Pay temliki için resmi senet düzenlenmesi zorunludur. Tapu müdürlüğünde resmi senet düzenlenir ve pay temliki için belirli belgeler gereklidir. Bu belgeler arasında vergi borcunun bulunmadığına dair belge ve tarafların kimlikleri yer alır. Ayrıca, resmi senet örneği de istenebilir.