Uzlaşmaya giren suçlar nelerdir? Hangi cezalar uzlaşmaya girer? Uzlaşmayı kabul etmezsem ne olur? Uzlaşmaya cevap vermezse ne olur?

Uzlaştırma süreci, Türk Ceza Hukuku'nda taraflar arasındaki uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması için önemli bir yoldur. Bu süreç, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 253. maddesi ve devamında düzenlenmiştir. Şikayete tabi suçlar başta olmak üzere, kanunda açıkça belirtilen suçlar uzlaştırma kapsamına alınmıştır. Aşağıda ilgili kanun hükümleri ve uzlaşmaya ilişkin esaslar detaylı bir şekilde açıklanmaktadır:

1. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 253: Uzlaştırmaya Tabi Suçlar

CMK’nın 253. maddesi, uzlaştırma kapsamındaki suçları ve sürecin nasıl işleyeceğini düzenler. Bu maddeye göre:

• Şikayete bağlı suçlar uzlaştırma kapsamındadır. Örneğin:

  • Basit yaralama (TCK m. 86/2),

  • Tehdit (TCK m. 106/1),

  • Hırsızlık (TCK m. 141) gibi suçlar.

• Mağdurun şikayeti gereklidir. Mağdur şikayetçi olmadan uzlaştırma süreci işletilemez.

• Uzlaştırma, kamu düzenini bozan ağır suçlar için uygulanamaz. Örneğin, kasten öldürme gibi suçlar kapsam dışıdır.

2. Uzlaştırma Süresi ve İşleyişi (CMK m. 253/10 ve 253/11)

• Uzlaştırma süreci, ilgili dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderilmesiyle başlar.

• Süre sınırı: Kanuna göre uzlaştırma süreci en fazla 30 gün içinde tamamlanmalıdır. Gerekirse bu süre 20 gün daha uzatılabilir.

• Uzlaştırmacı, taraflara uzlaşma teklif eder ve taraflar arasında bir anlaşmaya varılmasını sağlar. Anlaşma sağlanırsa dava düşer.

3. Uzlaşma Kabul Edilmezse veya Cevap Verilmezse

CMK m. 253/13'e göre, uzlaşma teklifine üç gün içinde yanıt verilmezse teklif reddedilmiş sayılır. Bu durumda:

• Uzlaşma sağlanamazsa, dava yargılamaya devam eder. Uzlaştırma tarafların iradesine bağlıdır, taraflardan biri kabul etmezse süreç sonlanır.

4. Uzlaşmanın Sonuçları (CMK m. 254)

• Uzlaşma sağlanırsa:

  • Dava düşer. Mahkeme, uzlaşma anlaşmasının yerine getirilip getirilmediğini denetler ve uzlaşma şartlarının yerine getirilmesi durumunda davayı düşürür.

  • Uzlaştırma sürecinde anlaşmaya varılan konular bağlayıcıdır. Örneğin, mağdura ödenmesi gereken tazminat varsa bu yerine getirilmelidir.

  • Uzlaşma, adli sicile işlenmez. CMK m. 254/2’ye göre uzlaşma sonucu herhangi bir mahkumiyet kararı olmadığından, sicil kaydı oluşmaz.

• Uzlaşma sağlanmazsa dava, mahkemede görülmeye devam eder.

5. Tazminat ve Ödemelerle İlgili Hususlar

Uzlaştırma süreci ücretsizdir ve CMK m. 253/17 gereği, uzlaştırmacı ücreti ve giderleri devlet tarafından karşılanır. Ancak:

• Taraflar arasında anlaşmaya varılan tazminatlar, gönüllülük esasına göre ödenir.

• Tazminat ödenmezse, uzlaştırma raporu icra takibine konu olabilir.

6. Uzlaştırma Sürecinin Uygulanamayacağı Durumlar (CMK m. 253/19)

Uzlaştırma kapsamı dışında kalan suçlar:

• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (TCK m. 102-105),

• Kamu düzenine ciddi zarar veren suçlar,

• Kasten öldürme, ağır yaralama gibi suçlardır.

7. Kesinleşmiş Cezalarda Uzlaştırma (CMK m. 254/3)

Kesinleşmiş mahkumiyet kararları için de uzlaştırma uygulanabilir. Bu durumda, Yargıtay içtihatlarına göre uzlaşma sağlanırsa:

• Cezanın infazı durur.

• Dava düşer.

Sonuç

Uzlaştırma, hem taraflar hem de yargı sistemi için avantajlar sağlayan bir çözüm yoludur. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda detaylı bir şekilde düzenlenen bu süreç, şikayete tabi suçlarda ve belirli şartlar altında uygulanır. Yukarıdaki hükümler, uzlaşma sürecine ilişkin detayları ve tarafların haklarını açıkça ortaya koymaktadır. Uzlaşma süreci hakkında daha fazla bilgi edinmek veya hukuki destek almak için bir uzmana danışılması önemlidir.

SIKÇA SORULAN SORULAR 

Uzlaşmaya giren suçlar nelerdir?Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre basit yaralama, tehdit, hırsızlık, dolandırıcılık, konut dokunulmazlığı ihlali gibi suçlar uzlaşmaya tabidir. Mağdurun şikayeti olması gerekmektedir.

Hangi cezalar uzlaşmaya girer?Vergi ve Vergi Ziyaı cezaları gibi mali cezalarda tarhiyat sonrası uzlaşma mümkündür. Ceza hukukunda ise şikayete bağlı suçlar uzlaşma kapsamına girer.

Uzlaşma için ne kadar para istenir?Uzlaştırma ücretsizdir. Devlet, uzlaşma süreci nedeniyle ek bir ücret talep etmez. Ancak taraflar arasında anlaşmaya varılırsa tazminat gibi ödemeler yapılabilir.

Uzlaşmada ne kadar para istenir 2024?Uzlaştırıcıya tarafların sayısına göre ödeme yapılır. 2024 yılı için bu ücretler, 2-3 kişi arasında 885-1180 TL, 10'dan fazla kişi için ise 1775-2070 TL arasında değişmektedir.

Uzlaşma teklifi ilk kime yapılır?Hukuken ilk teklifin kime yapılacağına dair net bir düzenleme yoktur. Ancak uygulamada genellikle mağdur veya suçtan zarar gören kişiye ilk teklif yapılır.

Uzlaşmayı kabul etmezsem ne olur?Uzlaşma sağlanamazsa dava mahkemede devam eder. Uzlaştırma sürecinde taraflar anlaşamazsa, yargılama süreci başlar.

Uzlaşmaya cevap vermezse ne olur?Uzlaşma teklifine üç gün içinde yanıt verilmezse teklif reddedilmiş sayılır.

Uzlaşmaya giden dosya ne olur?Dosya, uzlaştırma bürosuna gönderilir ve taraflar uzlaştırıcı aracılığıyla uzlaşmaya çalışır. Uzlaşma sağlanamazsa dava devam eder.

Uzlaşma adli sicile işler mi?Uzlaştırma süreci adli sicil kaydına işlenmez. Çünkü ortada bir mahkumiyet kararı bulunmamaktadır.

Uzlaştırma süresi kaç gündür?Uzlaştırma süresi kanunen 30 gün olarak öngörülmüştür.

Mahkemede uzlaşma nasıl olur?Kamu davası açılmışsa ve suç uzlaşmaya tabi ise, mahkeme uzlaştırma işlemlerini başlatabilir. Uzlaşma sağlanırsa davanın düşmesine karar verilir.

Uzlaşmaya kim karar verir?Uzlaşma sürecinde karar, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla verilir. Tarafsız bir uzlaştırmacı bu sürece rehberlik eder.

Kesinleşmiş cezada uzlaşma olur mu?Yargıtay kararlarına göre, kesinleşmiş mahkumiyet kararlarında da uzlaştırma prosedürü uygulanabilir. Uzlaşma sağlanırsa davanın düşmesine karar verilir.

Uzlaşma suçu nedir?Uzlaşma suçu, şikayete tabi olan ve uzlaştırma prosedürüne tabi olan suçlardır. Örneğin, kasten yaralama ve tehdit gibi suçlar uzlaşma kapsamına girebilir.

Uzlaştırma sağlanırsa ne olur?Uzlaştırma sağlanırsa, dava düşer ve taraflar arasında tazminat davası açılamaz. Ayrıca, uzlaşma adli sicile işlenmez.

Uzlaşma olursa sicile işler mi?Hayır, uzlaşma durumunda sicile bir kayıt yapılmaz, çünkü uzlaşma halinde herhangi bir mahkumiyet kararı verilmez.

Uzlaşma da para ödenmezse ne olur?Uzlaşma gereği ödenmesi gereken bedel ödenmezse, uzlaşma raporu icra takibine konu olabilir ve bu durumda İcra ve İflas Kanunu'nun ilgili hükümleri uygulanır.

Uzlaşma ücretini kim öder?Uzlaşma süreci sonunda uzlaştırmacı ücreti ve giderleri devlet hazinesi tarafından karşılanır.

Uzlaşma olduktan sonra ne olur?Uzlaşma sağlanırsa dava düşer ve tazminat davası açılma hakkı ortadan kalkar. Taraflar arasında anlaşma sağlanmış olur ve olay adli sicile işlenmez.

Sanık suçu kabul etmezse ne olur?Suçu kabul etmeyen sanık ile mağdur arasında uzlaşma sağlanamazsa dava mahkemede devam eder.

Uzlaşmadan sonra dava açılabilir mi?Uzlaşma sağlanırsa, uzlaşmaya konu suç ile ilgili dava açılamaz ve açılmış olan davalar düşer.

Uzlaşma süreci nasıl işler?Soruşturma aşamasında, uzlaşmaya tabi bir suç olduğunda dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Uzlaştırmacı, taraflara uzlaşma teklif eder. Anlaşma sağlanırsa süreç sona erer.

Dava uzlaşmaya giderse ne olur?Dava uzlaşmaya giderse, uzlaşma sağlanırsa dava düşer ve taraflar arasında tazminat davası açılamaz. Uzlaşma sağlanamazsa yargı süreci devam eder.

Uzlaştırma cezası nedir?Uzlaştırma, ceza yargılamasında taraflar arasında anlaşma sağlanarak davanın düşmesine olanak tanıyan bir prosedürdür.

Uzlaşma Yasası hangi suçları kapsıyor?Uzlaşma yasası, şikayete tabi olan ve taraflar arasında anlaşmaya varılması mümkün olan suçları kapsar. Bu suçlar arasında basit yaralama, tehdit, dolandırıcılık, hırsızlık yer alır.

Cezada uzlaşma sağlanırsa ne olur?Cezada uzlaşma sağlanırsa dava düşer ve sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmez.

Uzlaşma ceza dosyası nedir?Uzlaşma ceza dosyası, uzlaştırma kapsamındaki suçlarla ilgili davalarda dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderildiği dosyalardır.

Uzlaşma davayı düşürür mü?Evet, uzlaşma sağlanırsa dava düşer ve tazminat davası açılamaz.

Dava açılmadan uzlaşma olur mu?Evet, dava açılmadan önce de uzlaşma mümkündür. Soruşturma aşamasında uzlaşma sağlanırsa kamu davası açılmaz.