Yurtdışı çıkış yasağı nasıl kaldırılır? Yurt dışı çıkış yasağı var mı nasıl öğrenebilirim? Yurt dışı çıkış yasağı hangi durumlarda konur? Denetimli serbestlikte yurtdışı yasağı var mı?

Yurt Dışına Çıkış Yasağı ve Hukuki Dayanakları

Yurt dışına çıkış yasağı, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 109. maddesi çerçevesinde düzenlenmiş bir adli kontrol tedbiridir. Bu yasak, özellikle ceza soruşturması veya kovuşturması altında olan kişilerin yargı sürecinde Türkiye dışına çıkmasını engelleyen bir tedbirdir. Tutuklama yerine daha hafif bir denetim yöntemi olarak kullanılan bu tedbir, hem kişinin özgürlüğünü tamamen kısıtlamadan yargı sürecinin yürütülmesini sağlar hem de kaçma ve delilleri karartma riskini ortadan kaldırmayı hedefler.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 109. maddesine göre, suç şüphesi altında bulunan bir kişi hakkında tutuklama yerine uygulanabilecek tedbirlerden biri, yurt dışına çıkış yasağıdır. Tutuklama, kişinin hürriyetini tamamen kısıtlayan bir tedbirken, yurt dışına çıkış yasağı kişinin yurt içindeki hareket özgürlüğünü sınırlamadan sadece ülke dışına çıkmasını engeller. Bu durum, hem yargılamanın sağlıklı şekilde sürdürülmesine olanak tanır hem de kişisel özgürlüğün tamamen kısıtlanmasını önler.

Yurt Dışına Çıkış Yasağının Uygulanma Koşulları

Yurt dışına çıkış yasağının uygulanabilmesi için belirli şartların varlığı gereklidir. Her adli kontrol tedbiri gibi, bu tedbir de belirli hukuki gerekçelere dayanır. CMK’nın 100. maddesi uyarınca, bir kişinin yurt dışına çıkış yasağına tabi tutulabilmesi için kuvvetli suç şüphesinin ve tutuklama nedenlerinin varlığı gerekmektedir.

1. Kuvvetli Suç Şüphesi: Yurt dışına çıkış yasağı kararı verilebilmesi için ilk şart, şüpheli veya sanık hakkında kuvvetli suç şüphesinin varlığıdır. Kuvvetli suç şüphesi, şüpheli veya sanığın suçu işlediğine dair somut delillerin mevcut olduğunu gösterir. Delillerin somut ve inandırıcı olması, şüpheli ya da sanık hakkında böyle bir tedbirin uygulanmasının temel nedenidir.

2. Tutuklama Nedenleri: Yurt dışına çıkış yasağının uygulanabilmesi için kuvvetli suç şüphesinin yanı sıra, tutuklama nedenlerinin de var olması gerekmektedir. Bu nedenler, şüpheli veya sanığın kaçma ihtimali, delillerin karartılması, tanıklara baskı yapılması gibi somut risklerden oluşur. Mahkeme, şüpheli ya da sanığın kaçma tehlikesi olduğuna karar verdiği durumlarda bu tedbiri uygular.

3. Kaçma Riski: Şüpheli ya da sanığın kaçma tehlikesinin mevcut olması, yurt dışına çıkış yasağının en yaygın uygulanma nedenlerinden biridir. Kişinin yurt dışına çıkması halinde yargı sürecinden kaçma olasılığı bulunduğunda, mahkeme bu tedbiri kaçınılmaz görür. Özellikle ağır ceza gerektiren suçlarda, kaçma riski yüksek görülmekte ve yurt dışına çıkış yasağı kararı sıklıkla uygulanmaktadır.

Yurt Dışına Çıkış Yasağını Verme Yetkisi

Yurt dışına çıkış yasağı, yargılamanın hangi aşamada olduğuna göre farklı merciler tarafından verilmektedir. Soruşturma ve kovuşturma aşamalarında bu tedbirin uygulanma biçimleri değişiklik gösterir:

1. Soruşturma Aşamasında: Soruşturma evresinde yurt dışına çıkış yasağı kararı verme yetkisi sulh ceza hakimliğine aittir. Savcının talebi üzerine, sulh ceza hakimi bu tedbire hükmedebilir. Soruşturmanın her aşamasında bu karar verilebileceği gibi, şüphelinin tutuklanmasına karar verilmeden önce adli kontrol tedbiri olarak yurt dışına çıkış yasağı uygulanabilir. Yetkili olan sulh ceza hakimliği, suçun işlendiği yerin bağlı olduğu mahkemedir.

2. Kovuşturma Aşamasında: Kovuşturma evresinde ise bu karar, davaya bakan mahkeme tarafından verilir. Ceza davasına bakan mahkeme, yargılamanın seyrine göre sanık hakkında yurt dışına çıkış yasağı tedbirini uygulayabilir. Mahkemenin delilleri değerlendirmesi sonucunda kaçma riski ya da delil karartma ihtimali bulunduğu tespit edilirse, yurt dışına çıkış yasağı kararı alınır.

Yargı sürecinin her aşamasında bu tedbirin alınması mümkündür. Ancak bu kararın verilmesi için somut gerekçeler ve delillerin bulunması şarttır. Tedbirin uygulandığı her aşamada, şüpheli ya da sanık, mahkemeye başvurarak yasağın kaldırılmasını talep edebilir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağının Süresi

Yurt dışına çıkış yasağı, belirli bir süre için uygulanır ve bu sürenin sonunda tedbirin kaldırılması mümkündür. Tedbirin süresi, suçun niteliğine ve mahkemenin takdirine göre değişiklik gösterebilir. CMK’da belirtilen sürelere göre:

• Asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarda: Yurt dışına çıkış yasağının süresi en fazla iki yıldır. Bu süre, zorunlu hallerde gerekçeli olarak bir yıl daha uzatılabilir.

• Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarda: Bu tür suçlar için yurt dışına çıkış yasağı süresi en fazla üç yıldır. Ancak kanunda belirtilen özel suçlar (örneğin, terör suçları, anayasal düzene karşı işlenen suçlar) açısından bu süre dört yıla kadar uzatılabilir.

Çocuklar için adli kontrol süreleri, yetişkinlerden farklı olarak yarı oranında uygulanır. Bu düzenleme, çocukların özel durumunu göz önüne alarak sürelerin daha kısa tutulmasını amaçlamaktadır.

Yurt dışına çıkış yasağı, düzenli olarak gözden geçirilir. CMK’ya göre, bu tedbirin gerekliliği en geç dört aylık periyotlarla yeniden değerlendirilir. Soruşturma aşamasında savcının talebi üzerine, kovuşturma aşamasında ise mahkeme resen bu incelemeyi yaparak, yasağın devam edip etmeyeceğine karar verir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağının Kaldırılması

Yurt dışına çıkış yasağının kaldırılması, belirli durumlarda mümkün hale gelir. Tedbirin kaldırılması için adli kontrol süresinin dolmuş olması ya da şüpheli hakkında beraat kararı verilmiş olması gerekmektedir. Bunun dışında, şüpheli ya da sanık, tedbirin gereksiz hale geldiğini düşünüyorsa, her zaman hakim ya da mahkemeye başvurarak yasağın kaldırılmasını talep edebilir.

• Soruşturma aşamasında, Cumhuriyet savcısının talebi üzerine sulh ceza hakimliği, adli kontrol tedbirini kaldırabilir.

• Kovuşturma aşamasında ise davaya bakan mahkeme, sanığın talebi üzerine yasağın kaldırılması yönünde karar verebilir. Mahkeme, bu başvuru sırasında Cumhuriyet savcısının görüşünü aldıktan sonra, en geç beş gün içinde kararını vermek zorundadır.

Bu süreçte mahkeme, yurt dışına çıkış yasağını tamamen kaldırabileceği gibi, tedbirin yerine başka adli kontrol tedbirleri koymayı da tercih edebilir. Örneğin, kişi hakkındaki yurt dışına çıkış yasağı kaldırılarak, belirli yerlere gitme yasağı ya da konutu terk etmeme gibi başka tedbirler uygulanabilir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağının Pasaport ve Seyahat Belgeleri Üzerindeki Etkisi

Yurt dışına çıkış yasağı, kişinin yurt dışına çıkışını engellemekle kalmaz, aynı zamanda pasaport almasını da engeller. 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 22. maddesine göre, hakkında yurt dışına çıkış yasağı olan kişilere pasaport veya seyahat belgesi verilmez. Kişinin mevcut bir pasaportu varsa, pasaport yenileme işlemleri de bu yasak süresince gerçekleştirilemez. Bu nedenle, yurt dışına çıkış yasağı olan kişiler, yasak kalkana kadar pasaport işlemlerini yapamazlar.

Yurt Dışına Çıkış Yasağının İdari Olarak Uygulanması

Yurt dışına çıkış yasağı, sadece ceza mahkemeleri tarafından uygulanan bir tedbir olmakla kalmaz; aynı zamanda bazı idari makamlar tarafından da uygulanabilir. Örneğin, vergi borcu olan kişilere, vergi daireleri tarafından yargı kararı olmaksızın idari yoldan yurt dışına çıkış yasağı getirilebilir. Bu yasak, vergi borçlarının tahsil edilmesi amacıyla uygulanır ve kişinin borcunu ödemesi durumunda kaldırılabilir. Ancak bu tür idari tedbirler, yargısal denetime tabidir ve kişi, bu yasağa karşı hukuki yollara başvurabilir.

Sonuç

Yurt dışına çıkış yasağı, ceza soruşturması ve kovuşturması süreçlerinde sanık veya şüphelinin Türkiye’den kaçmasını engelleyen önemli bir adli kontrol tedbiridir. Bu tedbir, yargı sürecinin sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlarken, kişinin özgürlüğünü tamamen kısıtlamadan denetim altında tutulmasını hedefler. Yurt dışına çıkış yasağı, somut delillerin varlığı ve kaçma riski gibi faktörlere dayanarak uygulanır ve mahkemeler tarafından düzenli olarak gözden geçirilir. Yasağın süresi ve kaldırılması, her davanın niteliğine göre değişiklik gösterebilir. Şüpheli ya da sanık, tedbirin kaldırılması için her zaman mahkemeye başvurma hakkına sahiptir.

SIKÇA SORULAN SORULAR 

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Var mı? Nasıl Öğrenebilirim?

Yurt dışı çıkış yasağı olup olmadığını öğrenmek için şu yöntemlere başvurabilirsiniz:

• Soruşturma Aşamasında: Dosyanızın bulunduğu Cumhuriyet Savcılığı'na başvurarak, hakkınızda yurt dışına çıkış yasağı olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

• Kovuşturma Aşamasında: Eğer dava açılmışsa, mahkemenizdeki dosyanızı inceleyerek yasağın var olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.

• Emniyet ve Havalimanı Kontrol Noktaları: Emniyet müdürlüklerinden veya havalimanlarındaki gümrük kapılarından yurt dışına çıkış yasağınızı öğrenebilirsiniz. Uçuş öncesi kontrol yaptırmanız, olası aksiliklerin önüne geçebilir.

Yurt Dışına Çıkış Yasağı E-Devlette Görünür mü?

Türk vatandaşları için yurt dışına çıkış yasağı e-Devlet sisteminden görüntülenememektedir. Ancak kimlik kartı sahibi yabancı uyruklu kişiler, Türkiye’ye giriş ve çıkış bilgilerine e-Devlet üzerinden erişim sağlayabilir. Yurt dışına çıkış yasağınız olup olmadığını öğrenmek için adli makamlarla iletişime geçmeniz gerekebilir.

Denetimli Serbestlikte Yurt Dışı Yasağı Var mı?

Denetimli serbestlik altındaki kişiler, haklarında başka bir adli kontrol kararı verilmediği sürece yurt dışına çıkabilirler. Ancak, denetimli serbestlik kapsamındaki yükümlülüklerin ihlali durumunda mahkeme, kişinin yurt dışına çıkışını sınırlandırabilir. Bu sebeple, denetimli serbestlik yükümlülüklerinin titizlikle yerine getirilmesi önemlidir.

Mahkemesi Olan Biri Yurt Dışına Çıkabilir mi?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 110. maddesine göre, kişinin yurt dışına çıkış yasağı, Cumhuriyet Savcısının talebiyle Sulh Ceza Hâkimi tarafından konulabilir. Dava açıldıktan sonra, ilgili mahkemenin hâkimi yurt dışına çıkış yasağı kararı verebilir. Yani kişinin mahkemesi devam ederken yurt dışına çıkabilmesi, dosyasında böyle bir tedbirin olup olmamasına bağlıdır.

Yurt Dışı Yasağı Kendiliğinden Kalkar mı?

Ceza soruşturması aşamasında takipsizlik kararı verilirse, sulh ceza hâkiminin verdiği yurt dışı çıkış yasağı kendiliğinden sona erer. Ancak mahkeme aşamasında verilen bir yasağın kaldırılması için ayrıca başvuru yapılması ve hâkim kararı gereklidir.

Banka İcrası Olan Kişi Yurt Dışına Çıkabilir mi?

Banka icra takibi altında olan kişiler, yurt dışına çıkış yasağına tabi değildir. Ancak, alacaklı tarafın talebiyle mahkeme yurt dışına çıkış yasağı kararı verebilir. Bu durum genellikle borçlunun kaçma veya mal varlıklarını yurt dışına çıkarma şüphesi varsa uygulanır. Normal şartlar altında icralık olmak, doğrudan yurt dışı yasağı anlamına gelmez.

Yurt Dışı Yasağı Olan Biri Kıbrıs’a Gidebilir mi?

Yurt dışı çıkış yasağı, tüm yurt dışı seyahatlerini kapsar. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) de bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla, yurt dışı yasağı olan kişiler Kıbrıs'a seyahat edemezler. Türkiye’nin KKTC üzerindeki garantörlük statüsü, Kıbrıs’a yapılan seyahatlerin de yurt dışına çıkış olarak kabul edilmesine yol açar.

Kredi Borcu Olan Kişi Yurt Dışına Çıkabilir mi?

Kredi borcu olan kişilerin yurt dışına çıkışı, yalnızca mahkeme kararı ile engellenebilir. Kişinin borçlu olması, doğrudan yurt dışı çıkışını engellemez. Ancak, alacaklı tarafından adli makamlarca alınmış bir tedbir kararı bulunuyorsa bu durum seyahat özgürlüğünü kısıtlayabilir.

Yurt Dışı Yasağı Olan Kişi Pasaport Randevusu Alabilir mi?

Mahkeme kararı ile yurt dışı yasağı olan kişiler, pasaport randevusu alamazlar. Bu yasak kalkana kadar pasaport başvurusunda bulunmak mümkün değildir. Yasağın kalkmasının ardından kişi, pasaport almak için başvuruda bulunabilir.

Türkiye Giriş Yasağı Nasıl Öğrenilir?

Yabancı uyruklu kişiler, Türkiye’ye giriş yasağı olup olmadığını öğrenmek için emniyet müdürlükleri veya göç idarelerine başvurabilirler. Türkiye dışında olan kişiler ise avukatları aracılığıyla bu bilgiyi sorgulatabilirler.

Devlete Borcu Olan Kişi Yurt Dışına Çıkabilir mi?

Devlete borcu olan kişilerin yurt dışına çıkışı, amme alacaklarının tahsilini olumsuz etkilemeyecekse mümkündür. Ancak borç miktarına ve borcun mahiyetine göre, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun kapsamında, borca teminat gösterilmediği durumlarda yurt dışına çıkış yasağı getirilebilir.

2024 Yılı Yurt Dışı Çıkış Harcı Ne Kadar?

12 Ağustos 2024 tarihinden itibaren yurt dışına çıkış harcı 500 TL olarak belirlenmiştir. Bu ödeme, vergi dairelerinden yapılabileceği gibi Dijital Vergi Dairesi uygulaması üzerinden de seyahat tarihi belirtilerek gerçekleştirilebilir.

Yurt Dışına İlaç Çıkarmak Yasak mı?

Yurt dışına ilaç çıkarmak yasak değildir, ancak sıkı denetimlere tabidir. İlaç gönderiminde, gümrüklerde sağlık raporu, ilacın neden yurt dışına gönderildiğine dair belgeler ve ilaç prospektüsü gibi evraklar talep edilebilir. Bu süreçte prosedürlerin dikkatle takip edilmesi gerekmektedir.

Yurt Dışı Yasağı Hangi Durumlarda Konulur?

Yurt dışı çıkış yasağı, şu durumlarda konulabilir:

• Kuvvetli suç şüphesi bulunması

• Delil karartma ihtimali

• Kaçma tehlikesi

• Tanık veya mağdurlara baskı uygulama riski

• Delillere müdahale ihtimali

• Suçu tekrarlama olasılığı

Bu durumlar, mahkeme tarafından göz önünde bulundurularak kişi hakkında yurt dışına çıkış yasağı kararı verilebilir.

Adli Sicil Kaydı Olan Kişi Yurt Dışına Çıkabilir mi?

Adli sicil kaydı olan kişiler, bazı ülkelere seyahat edebilirken, bazı ülkeler adli sicil kaydı bulunan kişilere vize vermeyebilir. Bu nedenle, vize başvurusu yapılacak ülkenin politikaları göz önünde bulundurularak işlem yapılması gerekmektedir. Adli sicil kaydı, tüm ülkeler için seyahat engeli anlamına gelmez.

Boşanma Davası Olan Kişi Yurt Dışına Çıkabilir mi?

Boşanma davası devam eden kişiler, genellikle yurt dışına çıkabilirler. Ancak müşterek çocuk söz konusuysa ve çocuğun yurt dışına çıkarılması gerekiyorsa, diğer eşin noter onaylı muvafakatname vermesi zorunludur. Bu izin olmadan çocuk yurt dışına çıkarılamaz.

İcra Dosyası Olan Kişi Yurt Dışına Çıkabilir mi?

İcra dosyası bulunan kişiler, yurt dışına çıkabilirler. Ancak mahkeme, borçlunun kaçma ihtimali veya malvarlığını yurt dışına çıkarma şüphesi olduğu durumlarda, alacaklının talebi üzerine yurt dışına çıkış yasağı kararı verebilir.

Yurt Dışı Yasağı Nasıl Kaldırılır?

Yurt dışına çıkış yasağı, savcılığın talebi ve Sulh Ceza Hâkimi kararı ile kaldırılabilir. Ayrıca, kişi ya da avukatı yasağın kaldırılması için başvuruda bulunabilir. Bu talep, hukuki gerekçelerle desteklenmeli ve delillerle kanıtlanmalıdır. Dava aşamasında da, ilgili mahkeme tarafından yurt dışı yasağının kaldırılması için dilekçe verilebilir.