Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı: Belirsiz Alacak Davası ve Hakimin Sorumluluğu

YARGITAY HUKUK GENEL KURULU Esas:2022-11-397 Karar:2022-701 Karar Tarihi:18.05.2022

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 18 Mayıs 2022 tarihli kararında, davacı şirketin aleyhine açılan tespit davasında, depodaki tohumlara ihtiyati tedbir konulmasına ve yediemine teslim edilmesine karar verildiği belirtilmiştir. Dört yıl boyunca tüm itirazlara rağmen ihtiyati tedbiri kaldırmayan hakimlerin, tohumların uygun olmayan depolama koşullarında çimlenme özelliğini yitirmesine ve çürümesine sebep olduğu gerekçesiyle davacı, HMK’nın 46. maddesine dayanarak tazminat isteminde bulunmuştur.

Belirsiz Alacak Davası ve Hukuki Yarar Tartışması Davacı, bu tazminat talebini belirsiz alacak davası olarak açmıştır, çünkü zarar miktarının ancak yargılama sürecinde net olarak belirlenebileceğini ileri sürmüştür. Özel Daire ise bu davanın açıldığı tarihte zarar miktarının belirlenebilir nitelikte olduğunu, dolayısıyla belirsiz alacak davası açılmasının hukuki yarar taşımadığını savunarak davanın usulden reddine karar vermiştir.

Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Özel Dairenin kararını bozarak belirsiz alacak davasının bu durumda geçerli olabileceğini belirtmiştir. Kararda, "Dava açılmadan önce delil tespiti yapılmasının, davaya konu edilen zarar veya alacak miktarını belirli hale getirdiği şeklinde yorumlanması, kanunun amacına aykırıdır" ifadesine yer verilmiştir. Bu nedenle, davacının zararının tam ve kesin olarak belirlenemeyeceği ve belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararı olduğu kabul edilmiştir.

Hakimin Sorumluluğu ve Tazminat Talebi Davacı, ihtiyati tedbir kararını veren ve bu tedbirin kaldırılması yönünde başvuruları dikkate almayan hakimlerin, tohumların çürümesine yol açarak şirkete zarar verdiklerini iddia etmiş ve bu sebeple tazminat talep etmiştir. Yargıtay, hakimin hukuki sorumluluğuna ilişkin HMK 46. maddesinin bu tür davalar için geçerli olduğuna ve davacının iddialarının esasına girilmesi gerektiğine karar vermiştir.

Sonuç Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Özel Dairenin direnme kararını bozarak, işin esasına girilmesi ve taraf delillerinin toplanarak HMK 46. maddesi uyarınca inceleme yapılması gerektiğine hükmetmiştir. Bu karar, belirsiz alacak davalarının sınırlarını ve hakimin hukuki sorumluluğuna ilişkin yargılamalarda dikkat edilmesi gereken noktaları vurgulamaktadır. Özellikle "dört yıl boyunca tüm itirazlara rağmen ihtiyati tedbiri kaldırmayan hakimlerin, uygun olmayan koşullarda depolanan tohumların zarar görmesine neden olduğu" ifadesi, hakimin sorumluluğunun tartışılmasında önemli bir yer tutmaktadır.